در اين مقاله قصد داريم فرش شگي يا پرز بلند را به شما معرفي نموده و معايب و محاسن آن را براي شما بيان كنيم. فرش شگي از خاص ترين و پر طرف دارترين نوع فرش ماشيني به ويژه در خانه هاي با دكوراسيون مدرن امروزي است. به طوري كه شما هر مدل دكوراسيون و چيدماني داشته باشيد، مي توانيد از فرش شگي يا پرزبلند استفاده كنيد. در نتيجه اين فرش انتخاب بسيار مناسبي براي عروس و دامادها و يا كساني است كه مدام در حال تعويض و جا به جايي منزل هستند.
فرش شگي قدمت فرش هاي كاشان را نداشته و از اين فرش در كشور هاي اروپايي كه سبك دكوراسيون مدرن در آنها رواج دارد، بيشتر استفاده مي شود. بنابراين مي توان اين فرش را كه با ساختار دكوراسيون سنتي ايران همخواني ندارد، يكي از عناصر اصلي ست كردن فرش با دكوراسيون مدرن دانست. پس براي خريد فرشي كه با چيدمان و دكوراسيون مدرن خانه شما هماهنگ بوده و همخواني داشته باشد، مي توانيد روي فرش طرح شگي يا پرز بلند حساب كنيد.
لغت شگي ( Shaggy ) ، واژه انگليسي و به معناي مو بلند است كه اين نام گذاري به دليل پرزهاي بلندي است كه در بافت اين نوع فرش استفاده مي شود. همانطور كه گفته شد، شگي از جمله خاص ترين توليدات در حوزه انواع فرش و كفپوش در سالهاي اخير است.
با توجه به سادگي و قابليت هماهنگي و ست شدن با دكوراسيونهاي مختلف، فرش شگي نظر طرفداران و علاقه مندان زيادي را به خود جلب كرده است. از ميان دسته بندي هاي مختلف فرش كلاسيك و فرش فانتزي در فرش كاشان، فرش شگي در دسته فرش هاي فانتزي مي گنجد.
فرش هاي شگي اساسا طرح ساده و خلوت دارد و معمولا به صورت تك‌رنگ توليد مي‌شود. البته لازم به ذكر است فرش شگي با زمينه سه بعدي و چند رنگ نيز بافته شده كه خود از جذابيت ويژه اي برخوردار هستند. در مورد اين فرش توضيحات و مواردي وجود دارد كه با مطالعه آن ها مي توانيد فرش شگي را بهتر بشناسيد.
فرش شگي سالها در تركيه و كشورهاي اروپايي توليد مي شد. اما به دليل جذابيت آن و تقاضاي بازار داخلي كه ناشي از جذابيت و خاص بودن آن است، شركت ها و كارخانه هاي فرش كاشان به ويژه برندهاي معتبر و شناخته شده اي مانند فرش محتشم كاشان و فرش بزرگمهر نيز به توليد و بافت اين نوع فرش روي آوردند و توانستند علاوه بر جلب نظر متقاضيان داخلي، نظر تجار خارجي را نيز به خود جلب كنند.
فرش شگي يا پرزبلند چه تفاوتي با ديگر فرش ها دارد؟
فرش شگي يا پرزبلند از نظر شكل و فرم بافت با فرش هاي سنتي متفاوت است. اين فرش ها به لحاظ وزني نيز از ساير فرش ها سبكترند. چرا كه شيوه بافتشان متفاوت بوده و در آن از الياف كمتري نسبت به فرش هاي كلاسيك استفاده مي شود.
معمولا فرش هاي پرزبلند در سايزهاي 50*100 سانت و 1*1 متر و 1*1.5 متري و 1*3 و 1.5*2.25 و 2*3 متر (6 متري) توليد مي شوند. علت اين امر نيز كاربرد اين فرش است كه بعدا به صورت مفصل به آن مي پردازيم. سايزها و اندازه هاي بزرگتر از فرش 6 متري در شگي متداول نيست و كاربرد كمتري دارد. به همين دليل در صورت تمايل براي خريد فرش پرزبلند با اندازه هاي بزرگتر بايد به صورت سفارشي و معمولا جفتي اقدام نماييد.
جداي از اينكه چه كاربردي را براي فرش شگي در نظر داشته باشيد، به دليل نوع خاص بافت و استفاده از نخ هاي مختلف و طرح دار، به صورت كلي اين نوع فرش، تزئيني است. و از آن بيشتر براي تزيين و ست كردن دكوراسيون استفاده مي شود تا به عنوان كفپوش اصلي.
به دليل همين تزئيني بودن فرش شگي، بافت و توليد آن در سايزهاي كوچك مختلف و همچنين اشكال مختلف ( به اشكال دايره، قلبي ، گل، برگ درخت، ماشين و…) نيز مرسوم است. اگرچه همچنان بافت و خريد و فروش فرش هاي مستطيلي بسيار بيشتر از اشكال خاص است.
از الياف به كار برده شده در اين فرش مي توان از اكريليك، پلي استر، پلي پروپيلن و حتي پشم نيز نام برد. اين را بدانيد الياف از هر كدام كه باشد در اين فرش به شكل قطعه قطعه ( پايل شده ) مورد استفاده قرار مي گيرد. به اين تعبير كه در قالي هاي معمولي سنتي اندازه هر پايل ( قطعه نخ ) به كاررفته در خاب فرش، حدودا 11 ميلي متر مي باشد، ولي در فرش شگي اين اندازه به 30 ميلي متر نيز مي رسد. به همين دليل به اين نوع فرش، فرش پرزبلند گفته مي شود.
مزاياي استفاده از فرش شگي چيست؟
فرش شگي داراي مزايايي است كه آن را به انتخابي مناسب و دلخواه توسط خريداران فرش ماشيني تبديل مي كند. در ادامه به مزاياي فرش شگي مي پردازيم.
نرمي و لطافت
نخستين حسن و ويژگي فرش شگي آن است كه نوع الياف نرم نسبتا بلند كه در بافت اين گونه فرش ها به كار رفته، باعث شده است نرمي و لطافت نسبتا خوبي نسبت به ديگر فرش ها داشته باشد.
درخشندگي و براق بودن
استفاده از نخ هاي پلي استر، پلي پروپيلن و … كه در فرش شگي رايج است به دليل براق بودن، جلوه و درخشندگي بيشتري به اين فرش نسبت به ساير فرش ها مي دهد.
تنوع بافت ظاهري
فرش شگي به دليل نوع بافت آن تنها فرشي است كه در بافت آن از انواع نخ هاي فانتزي با نمره ها و ضخامت ها و اشكال گوناگون استفاده مي شود. به اين ترتيب اين امكان وجود دارد كه در يك فرش شگي، نخ هاي ضخيم و نازك در كنار نخ هاي ساده مدل دار مانند نخ هاي فانتزي و يا نخ هاي زري شكل به كار روند. اين موضوع باعث مي شود كه فرش شگي بيشترين تنوع شكل و نوع ظاهري را در ميان فرش هاي ماشيني داشته باشد. ( البته اين امر جداي از طرح و نقشه فرش است)
تنوع شكل و قالب فرش
تنوع شكلي در شگي به نسبت بيشتر از ديگر انواع فرش است. و شما مي توانيد فرش شگي دايره اي، طرح برگ درخت، طرح گل و انواع اشكال هندسي و فانتزي را در اين گونه فرش ها مشاهده كنيد.
بدون پرز و ضد حساسيت بودن
الياف پلي استر و پلي پروپيلن و ديگر الياف فانتزي كه در بافت فرش هاي شگي به كار ميرود به صورت كلي فاقد پرزدهي بوده و به همين دليل حساسيت نيز ايجاد نمي كنند. از اين رو مي توان اين فرش ها را از نظر بهداشت و سلامت گزينه مناسبي براي فرش اتاق كودك و فرش آشپزخانه دانست.
قيمت پايين تر و مقرون به صرفه بودن
همانگونه كه قبلا هم اشاره شد، در بافت فرش شگي، از انواع نخ هاي تشكيل شده از خانواده الياف پلي استر و پلي پروپيلن، استفاده مي شود و اين الياف نسبت به نخ ها و الياف اكرليك ارزانتر هستند. از طرف ديگر تراكم گره هاي فرش شگي نسبت به فرش هاي اكرليك پايين تر است. به همين دلايل، اين نوع فرش نسبت به فرش هاي اكرليك و سنتي يك فرش ارزان محسوب مي شود. پس براي خانواده ها و كساني كه مي خواهند در هزينه هاي خود صرفه جويي كنند، فرش شگي گزينه خوبي به نظر مي رسد.
قبل از خريد فرش شگي بايد به اين نكات توجه كنيد!
مسلما فرش هاي شگي و پرز بلند نيز مانند هر فرش و يا هر محصول ديگر در كنار ويژگي هاي خوب و محسنات خود، نواقص و عيبي هاي نيز دارند كه بد نيست در صورتي كه قصد خريد اين گونه فرش ها را داريد پيش از خريد نسبت به اين عيب ها و نواقص آگاهي داشته باشيد. ما در اينجا به ترتيب به آنها اشاره مي كنيم.
نخست اينكه فرش شگي به دليل پرزهاي بلندي كه دارد گرد و خاك و ساير ذرات ريز بيشتر از فرش هاي ديگر در لابه لاي اين پرز ها قرار مي گيرد. پس در نتيجه اين نكته را در نظر بگيرد كه نظافت و جارو زدن آن نيز سخت تر خواهد بود. يكي از راه هايي كه فرش نياز به نظافت مداوم نداشته باشد اين است كه فرش شگي بهتر است در مناطق كم رفت و آمد پهن شود تا در نتيجه كمتر در معرض كثيفي قرار بگيرد.
البته اين مشكل بيشتر براي خانه هاي شلوغ و همچنين فرش هاي شگي بزرگ مشكل ايجاد مي كند. اما در خانه هاي كم جمعيت كه در آنها جارو برقي قوي كار جارو دستي را انجام مي دهد، اين مشكل چندان جدي به نظر نمي رسد. به ويژه در مورد سايزهاي قاليچه كوچك و پادري كه به راحتي امكان جمع كردن آنها و تكاندن آنها داخل حياط يا تراس و حمام و.. وجود دارد.
دوم اينكه جنس فرشهاي شگي عموما از انواع شاخه هاي پلي استر و پلي پروپيلن است. اينگونه نخ ها كه در فرشهاي شگي و فانتزي كاربرد دارند به صورت كلي از دوام و ايستايي كمتري نسبت به آكرليك برخوردار هستند و البته به همين نسبت فرششان هم ارزانتر است.
در نهايت بايد در نظر داشت كه همان طور كه گفته شد، معمولا امكان بافت و توليد فرش بزرگتر از فرش 9 متري در نوع شگي وجود ندارد.
آيا فرش شگي براي كاربرد شما مناسب است؟
همانطور كه اشاره شد، اين فرش در گروه فرش هاي فانتزي قرار مي گيرد. فرش هاي فانتزي بيشتر كاركردي تزئيني و دكوري دارند. در ميان فرش هاي فانتزي، شگي بيش از ديگران كاربرد تزئيني دارد و اين امر نيز به دليل تنوع شكل، رنگ هاي خاص و تنوع بافت و نخ هاي خاصي است كه در بافت آن به كار مي رود.
اگر چه اين نوع فرش را مي توان به عنوان يك فرش در دكوراسيون فضاي اصلي خانه نيز استفاده نمود، اما چنين كاربردي در خانه هاي ايراني كمتر به چشم مي خورد و بيشتر به دكوراسيون هاي غربي تمايل دارد.
با توجه به آنچه در بالا در مورد سلامت و بهداشت فرش شگي بدان اشاره شد، علاوه بر استفاده در آشپزخانه و يا به عنوان فرش اتاق كودك، مي توان در اتاق خواب نيز به كار برد. البته استفاده از اينگونه فرش ها به عنوان پادري براي پشت در خانه و يا جلوي در حمام و سرويس دستشويي نيز متداول است.
براي شستشو و تميز كردن فرش شگي به چه نكاتي بايد توجه كرد؟
براي شستن و نظافت فرش شگي راه هاي مختلفي وجود دارد. شما مي توانيد فرش را روي بندي آويزان كرده و با ضربه زدن به وسيله يك چوب، خاك موجود در الياف فرش را خارج كنيد. همچنين استفاده از جارو برقي با قدرت مكندگي بالا و سري مناسب نيز كارگشا است.
در مورد شستشوي فرش نيز طبيعتا دو راه وجود دارد، يكي اينكه خودتان اين كار را در منزل انجام دهيد كه بهتر است از محلول آب و شامپو فرش استفاده شود و يا اينكه فرش را به شركت هاي قالي شويي بسپاريد، كه بهتر است معتبرترين و بهترين شركت قالي شويي را پيدا كنيد، تا فرش فرسوده نشود.
