گلیم فرش یکی از قدیمی ترین و اصیل ترین بافته های ایرانی است که در گذر زمان توانسته جایگاه خاصی در دکوراسیون سنتی و حتی مدرن امروز پیدا کند. این نوع فرش ، با وجود ظاهر ساده اش ، سرشار از نمادهای فرهنگی ، تاریخی و هنری است و همچنان در خانه های ایرانی ، مساجد ، روستاها و حتی فضاهای لوکس استفاده می شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا بدانیم گلیم فرش چیست ، چه ویژگی هایی دارد ، از کجا آمده و چرا هنوز هم پرطرفدار است. همچنین نگاهی خواهیم داشت به تفاوت آن با فرش های دیگر ، از جمله فرش ماشینی ، فرش دستباف و گبه.
گلیم فرش چیست و چه ویژگی هایی دارد ؟
در این بخش می خواهیم به تعریف گلیم فرش و ساختار آن بپردازیم.
گلیم فرش در اصل نوعی فرش بدون پرز است که به صورت تخت بافته می شود. برخلاف فرش های پرزدار ، این نوع بافت سطحی صاف و بدون خواب دارد و معمولاً از نخ های پنبه ای یا پشمی تهیه می شود. به دلیل همین سادگی در بافت ، گلیم فرش معمولاً سبک تر ، نازک تر و راحت تر برای حمل ونقل است و اغلب در فضاهای گرم و خشک استفاده می شود.
در طراحی گلیم فرش از نقوش هندسی ، ساده و تکرارشونده بهره گرفته می شود. رنگ ها نیز در آن بسیار متنوع و اغلب از رنگ های طبیعی الهام گرفته از طبیعت اطراف بافندگان سنتی هستند. از همین رو ، گلیم فرش ها با طرح فرش های رایج مانند فرش ماشینی یا فرش های گل دار تفاوت عمده ای دارند.
تاریخچه گلیم فرش ؛ روایتی از دل تاریخ ایران
ریشه گلیم فرش به هزاران سال پیش بازمی گردد ، زمانی که عشایر و روستاییان ایرانی از آن برای پوشاندن زمین ، دیوار ، چادر و حتی به عنوان پتو استفاده می کردند.
بر اساس شواهد تاریخی ، نخستین نمونه های گلیم در ایران ، آسیای میانه و قفقاز بافته شده اند. در واقع گلیم را می توان یکی از نخستین اشکال فرش ایرانی دانست که حتی پیش از فرش های پرزدار توسعه یافته است.
یکی از ویژگی های قابل توجه در گلیم فرش ، انتقال فرهنگ و نمادهای قومی از نسلی به نسل دیگر از طریق نقش ها و رنگ هاست. هر گلیم ، داستان خاصی را روایت می کند. این داستان ها اغلب برگرفته از زندگی ، باورها و محیط طبیعی بافنده است. به همین دلیل گلیم را نه تنها یک زیرانداز ، بلکه یک تابلوی هنری زنده نیز می دانند.
تفاوت گلیم فرش با سایر انواع فرش
در ادامه لازم است نگاهی بیندازیم به تفاوت های گلیم فرش با انواع دیگر فرش مانند فرش دستباف ، فرش ماشینی و گبه.
فرش دستباف : این نوع فرش معمولاً با پرز و گره های متراکم بافته می شود و ضخامت و ماندگاری بیشتری دارد. در حالی که گلیم فرش فاقد پرز و بسیار نازک تر است.
فرش ماشینی : اگرچه برخی گلیم فرش ها به روش ماشینی تولید می شوند (به ویژه مدل های ارزان تر) ، اما اصل گلیم فرش همچنان به بافت دستی وابسته است و اصالت آن در دست باف بودن است. گلیم ماشینی معمولاً با الیاف BCF یا پلی استر تولید می شود.
گبه : گبه نیز نوعی فرش بدون نقشه از پیش طراحی شده است ، اما با پرز بلند و بافتی نرم تر نسبت به گلیم. گبه ها بیشتر جنبه تزئینی دارند ، در حالی که گلیم ها اغلب کاربردی ترند.
در نتیجه ، گلیم فرش ها در دسته بندی انواع فرش ، نماینده ی سادگی ، سبکی و سنت اصیل ایرانی محسوب می شوند.
کاربردهای امروزی گلیم فرش در دکوراسیون
اگرچه گلیم فرش ریشه در سنت دارد ، اما امروزه در سبک های متنوع دکوراسیون مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال :
- در خانه هایی با دکور سنتی ایرانی ، به ویژه در فضاهای باز یا حیاط دار ، گلیم فرش جلوه ای خاص دارد.
- در سبک های مدرن و مینیمال ، استفاده از گلیم های ساده با رنگ های خنثی (مانند خاکی ، کرم یا فیلی) فضای گرم تری به محیط می بخشد.
- در دکورهای بوهو (boho) و روستیک نیز گلیم فرش جایگاه خاصی دارد ، چون با اصالت ، طبیعت و رنگ های زنده هماهنگ است.
گلیم فرش ها همچنین انتخاب مناسبی برای فضاهای پرتردد همچون آشپزخانه یا راهرو هستند ، چرا که سبک و قابل شست وشو بوده و در صورت آسیب ، به راحتی جایگزین می شوند.
سخن پایانی ؛ چرا گلیم فرش هنوز هم محبوب است ؟
با وجود رشد صنعت فرش ماشینی و تنوع بالای فرش های مدرن ، گلیم فرش همچنان به دلیل طراحی ساده ، قیمت مناسب ، ساختار سنتی و سبک خاص خود ، انتخابی محبوب برای بسیاری از ایرانیان باقی مانده است. اگر شما هم به دنبال یک گزینه متفاوت از بین انواع فرش هستید ، گلیم فرش می تواند تجربه ای اصیل و متفاوت را برایتان رقم بزند.
برای مشاهده جدیدترین مدل های گلیم فرش و خرید مستقیم از کارخانه فرش ، می توانید به صفحه گلیم فرش کاشان در فروشگاه قالی کاشان سر بزنید.
